Ξεχάστε τη Θεσσαλονίκη που ξέρατε κι ακολουθείστε μας σε μια μυστική περιήγηση σε μια πόλη γεμάτη Urban Legends και Conspiracy Theories. Για τους λάτρεις των μυστηρίων και του θαυμαστού, η Θεσσαλονίκη είναι μια πραγματική Terra Incognita που υπόσχεται πολλές εκπλήξεις...
Συχνά τα πράγματα δεν είναι αυτό που δείχνουν. Μια πόλη δεν είναι απλά μια μεγάλη συγκέντρωση πληθυσμού, κατοικιών και δραστηριοτήτων. Είναι πάνω απ’ όλα ένας ζωντανός μεγα-οργανισμός, που υπακούει σε χαοτικούς κανόνες. «Η πόλη δεν είναι παρά μια τρισδιάστατη αρχιτεκτονική των παραστάσεων του εγκεφάλου... Οι λαβύρινθοι της πόλης σχηματίζουν ένα αρχιτεκτονικό ιερογλυφικό, ένα αόρατο σύμβολο που χρησιμοποιείται ποικιλοτρόπως, ασυνείδητα από τους ενοίκους, συνειδητά από τους κρυφούς επόπτες τους, και από πειρατές που συνδέονται με το σύστημα...». Έτσι κωδικοποίησε ο Mauricio Santos-Lobos στο The Spider Glyph in Time τη σύνδεση εγκεφάλου-πόλης. Όπως και ο ανθρώπινος εγκέφαλος, έτσι και η πόλη είναι γεμάτη μυστήρια και μυστικά. Κι όπως υπάρχουν αυτοί που προσπαθούν να ξεκλειδώσουν τα μυστικά του εγκεφάλου μας, έτσι υπάρχουν και εκείνοι που προσπαθούν να αποκωδικοποιήσουν τα μυστικά των πόλεων που ζούμε, με εργαλείο την τέχνη της «μαγείας των μεγαλουπόλεων» (Megapolisomancy).
Παρά την αντίθετη πεποίθηση η Θεσσαλονίκη κάθε άλλο παρά συνηθισμένη πόλη είναι. Πριν από 2316 χρόνια μια ιδιότυπη συνομωσία της γεωγραφίας με την ιστορία, κατέστησε την πόλη «κλειδί» των Βαλκανίων για τους αιώνες που θα ακολουθούσαν. Από τότε η πόλη εξελίχτηκε δυναμικά, πέρασε πολλές ιστορικές φάσεις, έγινε σταυροδρόμι πολιτισμών και οι δρόμοι της στοίχειωσαν από μυστήρια και συνωμοσίες.
Πριν συνεχίσω θα ήθελα να ξεκαθαρίσω κάτι. Δεν είμαι κανένα «ψώνιο» με τη συνωμοσιολογία. Δεν είμαι ούτε καν συνωμοσιολόγος, αν και έτυχε να γνωρίσω προσωπικά αρκετούς. Είμαι απλά ένας αναζητητής συγγραφέας, κι έχω στο ενεργητικό μου κάποια βιβλία που ασχολούνται με το μυστήριο και το θαυμαστό. Θεωρώ πως εμείς οι άνθρωποι είμαστε πολύ παράξενα όντα και ότι ο κόσμος που ζούμε είναι ένα πολύ παράξενο μέρος, γεμάτο γοητευτικά μυστήρια τα οποία η ματαιοδοξία μας κάνει να πασχίζουμε με το μυαλουδάκι μας να ξεδιαλύνουμε. Το μυστήριο βρίσκεται παντού. Μπορώ, αν θέλετε, να το ανακαλύψω για λογαριασμό σας...
Υπάρχει «κάτι» στην ατμόσφαιρα
Έχετε αναρωτηθεί ποτέ γιατί η πόλη που ζούμε αποπνέει μια απροσδιόριστη οσμή μελαγχολίας; Μη μου πείτε τώρα ότι δεν το έχετε καν αντιληφθεί. Η Θεσσαλονίκη είναι φημισμένη, ακόμη και στους ξένους περιηγητές, για τη μελαγχολική της ατμόσφαιρα, όπως είναι φημισμένη και για τα πανέμορφα ηλιοβασιλέματά της. Αν είστε αρκετά ευαίσθητοι και ρομαντικοί, μπορείτε σχετικά εύκολα να αφουγκραστείτε τους μυστικούς ψίθυρους και να διαισθανθείτε τα «ενεργειακά ρεύματα» της Θεσσαλονίκης. Προσωπικά διαισθάνομαι αυτή την απροσδιόριστη οσμή μελαγχολίας να σέρνεται ανάμεσα στις γκρίζες πολυκατοικίες, να γλύφει τα πανάρχαια τείχη, τις θλιβερές μεσαιωνικές εκκλησίες και να τρυπώνει ακόμη και μέσα στο διαμέρισμα μου, και είναι –πιστέψτε με– χειρότερη κι από την υγρασία της θάλασσας!
Η μελαγχολική ατμόσφαιρα της Θεσσαλονίκης δεν γίνεται αντιληπτή από τον καθένα. Πρέπει οι «δέκτες» σου να είναι ανοικτοί και καταλλήλως συντονισμένοι για να την «πιάσουν». Να μπορείς να διαισθάνεσαι την πόλη ως έναν «χρονο-οργανισμό», όπου παρελθόν, παρόν και μέλλον είναι ένα. Όσοι άνθρωποι έζησαν σε μια πόλη άφησαν σ’ αυτήν το «στίγμα» τους. Τα αρχαία τείχη, οι εκκλησίες, τα εγκαταλειμμένα σπίτια, οι προπολεμικές πολυκατοικίες έχουν εγκλωβίσει τις σκεπτομορφές των ανθρώπων που έζησαν μέσα τους.
Ο ποιητής της μυστικής Θεσσαλονίκης Μαρίνος Χαραλάμπους λέει ότι στη Θεσσαλονίκη υπάρχουν 500.000 πρόσγειοι, δηλαδή βρυκόλακες, και μάλλον έχει δίκιο. Αυτοί οι λεγόμενοι «πρόσγειοι» είναι ψυχές Θεσσαλονικέων που έζησαν ανά τους αιώνες στην πόλη μας και αφού πέθαναν δεν μπόρεσαν να αποχωριστούν τα όσα αγάπησαν σ’ αυτήν. Ακόμη και μετά θάνατον είναι δεμένοι με τη Θεσσαλονίκη. Γιατί λοιπόν να μην είμαστε δεμένοι μαζί της κι εμείς οι ζωντανοί Θεσσαλονικείς;
Οι «αστικοί θρύλοι» της Θεσσαλονίκης
Μελαγχολική ή όχι η Θεσσαλονίκη ανήκει σ’ εκείνη την προνομιακή ομάδα μεγαλουπόλεων, που βρίθουν «αστικούς θρύλους» (Urban Legends). Διαθέτει μια πληθώρα θρύλων, που όλοι μαζί συγκροτούν το λαβύρινθο μιας «μυστικής» πόλης, η οποία κρύβεται περίτεχνα πίσω από την καθημερινή, πουδραρισμένη όψη της Θεσσαλονίκης.
Ο τουρμπές Μουσά Μπαμπά
(ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΕΓΚΟΛΠΙΟΝ, Χρίστος Ζαφείρης, Φωτογρ. Γιώργος και Γιάννης Ζαρζώνης, Εκδόσεις ΕΞΑΝΤΑΣ)
Σχεδόν οι πάντες γνωρίζουν για το περιβόητο «στοιχειωμένο σπίτι», που βρίσκεται στην οδό Βασιλίσσης Όλγας 263, και τους θρύλους που το ζώνουν. Λίγοι ωστόσο γνωρίζουν για τα παράξενα κομβικά μνημεία και «τόπους δύναμης» της Θεσσαλονίκης. Ανάμεσα τους ξεχωρίζουν οι μυστηριώδεις Κήποι του Πασά, ένα μνημείο του οθωμανικού τεκτονισμού, που βρίθει από περίεργα σύμβολα και θεωρείται κομβικό γεωμαγνητικό σημείο από τους οπαδούς της Ιερής Γεωγραφίας. Στην Άνω πόλη ξεχωρίζει η «μυστική» πλατεία Τερψιθέας, όπου βρίσκεται ο τουρμπές (μαυσωλείο) του Μουσά Μπαμπα. Κυκλοφορεί η φήμη ότι είναι στοιχειωμένος από το φάντασμα του δερβίση φύλακα του τεκέ. Είναι πάντως ένα μέρος με ισχυρή σούφικη ενέργεια, κάτι που διαισθάνεται όποιος έχει ανοικτές τις «κεραίες» του.
Ένα άλλο παράξενο μνημείο της Θεσσαλονίκης είναι και η λεγόμενη «στήλη των όφεων», που βρίσκεται στο πεζοδρόμιο έξω από τον υποσταθμό της ΔΕΗ στην Αγίου Δημητρίου. Είναι το μοναδικό όρθιο ελληνιστικό μνημείο της πόλης και ο θρύλος λέει ότι προκαλούσε τα φίδια. Κάποτε στην περίοδο της τουρκοκρατίας η περιοχή γύρω της γέμισε από φίδια και απαιτήθηκε η παρέμβαση ενός εξορκιστή χότζα για να τα απομακρύνουν..
